Kursy nurkowania prowadzimy w Krakowie. Zależy ci na szybkim terminie - skontaktuj się z instruktorem - Tel.: (+48) 501 627 846. lub e-mail. Inne terminy na telefon - zawsze możesz zadzwonić i zapytać. Preferujemy kontakt telefoniczny. Więcej.
Zamarzanie automatów
automat oddechowy
Temat zamarzania automatów oddechowych często pojawia się w dyskusjach, nie wszystkie podręczniki nurkowania o nim piszą, bo temat dotyczy nie wszystkich
akwenów. Najłatwiej automaty oddechowe zamarzają w bardzo zimnych wodach słodkich (temperatura wody 4C lub mniej), oczywiście przy wyższej temperaturze
automat również może zamarznąć. Norma Norma EN 250 określa jakie
parametry powinien spełnić automat oddechowy przeznaczony do nurkowania w wodzie o temperaturze <10C. Wszystkie automaty przeznaczone do nurkowania w polskich
jeziorach powinny ja spełniać.
Przyczyny zamarzania automatów oddechowych są znane. Początkowo większość nurków szuka ich w własnym sprzęcie - niewłaściwy
automat, zła sprężarka, woda w butli. Prawda jest jednak inna, moim zdaniem 90% przypadków zamarznięcia automatu wynika z niewłaściwej metody oddychania.
Oddychamy za szybko i zbyt nerwowo, nasze
SAC wskaźnik zużycia gazu jest za wysoki. Jaki powinien być być SAC w zimnej wodzie? Może 12-16l/min.
Prawda jest okrutna, każdy automat oddechowy może zamarznąć. Prawa fizyki mówią jasno czym większy wydatek (przepływ) i większa różnica ciśnień, tym większy
spadek temperatury. Wnioski z tym związane:
automaty o dużych wydatkach są potencjalnie bardziej narażone na zamarzanie.
jeżeli ograniczymy przepływy czynnika oddechowego przez automat (odpowiedni sposób oddychania - wykonujemy spokojne długie wdechy, unikamy gwałtownych
głębokich oddechów, staramy się w czasie wdechu nie używać innych źródeł: inflatora BCD czy skafandra suchego) zmniejszymy prawdopodobieństwo zamarznięcia.
zbyt duże ciśnienie w zestawie butlowym (np. 300at) również jest niekorzystne. Automat łatwiej może zamarznąć:
na początku nurkowania - redukcja z 200at do ok. 10at co daje różnicę 190at
niż przy końcu - redukcja z 50at do 10at. Praktycznie przy tak małej różnicy ciśnień ciężko jest zamrozić automat nawet w wodzie o temperaturze 4C,
przy 300at na początku nurkowania różnica wynosi 300-10=290at. Idealne warunki do zamrożenia automatu oddechowego
Dodatkowo wpływ mają czynniki zewnętrzne:
wilgotności czynnika oddechowego (zależy od systemu filtrów w sprężarce)
Ma największy wpływ na zamarzanie wewnętrzne. Napełnianie butli zawilgoconym powietrzem będzie powodowało zamarzanie nawet przy prawidłowym oddychaniu
więc warto zwracać szczególną uwagę na to gdzie napełniamy butlę.
temperatury wody (>10C) zwiększa prawdopodobieństwo zamarznięcia
głębokości nurkowania (termoklina, większe wydatki automatu)
składu mieszanki (mieszanki z zawartością helu >40% podobno nie zamarzają ?? [tego nie jestem pewien])
budowy automatu (materiał, wielkość obudowy, możliwość pobierania ciepła z wody
Sposób przechowywania automatu przed nurkowaniem w warunkach, gdy
temperatura jest ujemna nie ma większego wpływu na samo nurkowanie. Ważne
jest aby nurkowanie nie zakończyć już na powierzchni, przez nieumiejętne
obsługiwanie sprzętu. Kiedy temperatura powietrza nad wodą jest niższa
niż 0st. C (a na pewno kiedy jest < -5C) nie wolno:
oddychać z automatu na powierzchni - może zamarznąć mechanika (dźwignia, sprężyna, pociągacz) na skutek skraplania się pary wodnej z wydychanego przez nas powierza.
wzbudzać automatu - w skutek dużych przepływów a co za tym idzie dużych spadków temperatury, może dojść do zamarzania wewnętrznego (zamarzniecie skroplonej pary wodnej)
doprowadzać do dużych wydatków automatu
Zamarzanie automatów oddechowych dzielimy na:
Zamarzanie zewnętrzne - występuje na zewnątrz automatu, jest związane z zamarzaniem
wody na powierzchni pierwszego stopnia automatu. Zabezpieczenie polega na zastosowaniu izolowanej
komory wodnej pierwszego stopnia. Wywołane jest spadkiem temperatury pierwszego stopnia automatu poniżej zera na skutek rozprężania się gazu
(powietrza). Spadek temperatury występuje zawsze, ale zamarznięcie występuje tylko, przy zbyt dużym obciążeniem automatu. Nadmierne obciążenie automatu spowodowane jest:
zbyt szybkim tempem oddychania (zadyszka, nadmierny SAC).
korzystaniem jednocześnie z automatu i inflatora BCD czy zaworu dodawczego suchego skafandra.
wzbudzeniem się automatu i niekontrolowanym przepływem mieszanki gazów przez automat.
Zamarzanie wewnętrzne - występuje wewnątrz automatu, dotyczy obu stopni automatu. Z doświadczeń
można stwierdzić że występuje częściej na drugim stopniu. Wywołane jest spadkiem temperatury czynnika oddechowego pnijże zera po przejściu przez
pierwszy i drugi stopień automatu. Spadek ten powoduje wykraplanie pary wodnej z czynnika oddechowego i przywieranie kawałków lodu do elementów
automatu. Problem powstaje wówczas gdy zalodzeniu ulegnie grzybek i gniazdo. Spadek ten jest wywołany zbyt dużym obciążeniem automatu:
zbyt szybkie tempo oddychania
korzystanie jednocześnie z automatu i inflatora krw czy skafandra suchego,
dużą wilgotnością czynnika oddechowego, wywołaną niewłaściwą pracą filtrów w sprężarce. Dobrze jest raz w roku, najlepiej przed sezonem zimowym
skontrolować stan techniczny butli. Należy dokonać kontroli wizualnej, po wykręceniu zaworu sprawdzamy stan techniczny butli w środku. Jeżeli w butli jest woda lub
olej należy je usunąć. Butle można skręcić dopiero po wysuszeniu. Ślady oleju w butli świadczą o niewłaściwej pracy sprężarki, zbyt dużym jej zużyciu
lub niewłaściwie prowadzonej wymiany filtrów. Najlepiej zmienić miejsce napełniania butli.