Przystanek bezpieczeństwa

Teoria dekompresji

Przystanek bezpieczeństwa to zatrzymanie się w trakcie wynurzania na głębokości 6-3m na 3 minuty, przystanek ma za zadanie zapewnić dodatkowy czas na odsycenie tkanek a tym samym zwiększyć bezpieczeństwo nurkowania. Taki przystanek nie jest wymagany ze względu na dekompresję, w szczególnych sytuacjach awaryjnych może być pominięty, bez żadnych konsekwencji zdrowotnych. Należy wiedzieć jaka jest różnica między przystankiem bezpieczeństwa a przystankiem dekompresyjnym.

Przystanek bezpieczeństwa jest obecnie standardowa procedurą przy wynurzaniu z głębokości większej niż 10m. Większość komputerów nurkowych właśnie po przekroczeniu głębokości 10m go pokarze. Standardowy czas przystanku to 3 minuty. Jeżeli nurkujemy z komputerem nurkowym i wydłużymy czas przystanku, do to będzie to działanie zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa (zwiększenie konserwatyzmu) nurkowania.

Jak wykonać przystanek bezpieczeństwa

Przystanek bezpieczeństwa możemy wykonać na szereg sposobów, wszak nie o stanie w miejscu tu chodzi a o utrzymanie określonej głębokości. Przystanek bezpieczeństwa można wykonać:

  1. płynąc przy stoku - to bardzo popularne rozwiązanie, ostatnie minuty nurkowania spędzamy w przedziale głębokości 6-3m. Płyniemy wzdłuż stoku zwiedzając dalej podwodny świat. Czas przystanku można wydłużyć, aż do osiągniecia rezerwy gazu.
  2. przy linie opustowej - kiedy nie ma stoku, np. w trakcie nurkowania na wrakach, najprościej wynurzać się przy linie opustowej. W tej opcji stoimy w jednym miejscu,
  3. na boi dekompresyjnej - jeżeli nie mamy stoku i liny opustowej (pomijam tu temat czy to wynika z zgubienia się pod wodą, czy z planu nurkowania), najlepszym rozwiązaniem jest strzelenie boi dekompresyjnej z dna i wynurzenie się przy niej, traktując ją jako punkt odniesienia,
  4. płynąc z boją dekompresyjną - kiedy strzelimy boje dekompresyjną, możemy z nią płynąć, ale raczej mały dystans – boja stawia duży opór. Płyniemy tylko w przypadku kiedy wiemy że za kilka metrów zboczymy stok, lub dystans do przepłynięcia jest naprawdę niewielki,
  5. w toni - to bardzo zła opcja, właściwym rozwiązaniem jest szczelinie boi dekompresyjnej.
nurkowanie przystanek dekompresyjny
Przystanek bezpieczeństwa można wykonać płynąc, w przedziale głębokości 6-3m.
nurkowanie przystanek dekompresyjny
Przystanek bezpieczeństwa, również można przeprowadzić przy linie opustowej, jest to szczególnie przydatna umiejętność, kiedy nurkujemy w miejscu, gdzie nie ma możliwości wynurzenia przy stoku.

Obowiązkowy przystanek bezpieczeństwa

To nowe pojęcie występujące w niektórych tabelach dekompresyjnych np. RDP PADI jak i w komputerach nurkowych. Tabelami nie będziemy się tu zajmować, odsyłam do instrukcji tabel. Zajmiemy się komputerami nurkowymi.

Nurkowanie z komputerem

W przypadku komputera teoretycznie sytuacja jest prostsza – komputer pokaże nam jaki to przystanek – bezpieczeństwa czy obowiązkowy bezpieczeństwa. I sytuacja jest prosta, kiedy wiemy jak to rozróżnić. Tu podam różnice dla komputerów Suunto.

przystanek bezpieczeństwa na komputerze nurkowym
Przystanek bezpieczeństwa - każde nurkowanie na głębokość większą niż 10 metrów powoduje rozpoczęcie odliczania trzech minut na wykonanie zalecanego przystanku bezpieczeństwa na głębokości 3–6m. Wskazywane jest to przez symbol STOP oraz odliczanie trzech minut w środkowej części wyświetlacza (zamiast czasu bezdekompresyjnego). (rys. z materiałów Suunto).
przystanek bezpieczeństwa obowiązkowy na komputerze nurkowym
Obowiązkowy przystanek bezpieczeństwa - Jeżeli prędkość wynurzania przekracza 10m na minutę przez ponad pięć 5 sekund, tempo wytwarzania mikropęcherzyków najprawdopodobniej przekraczać będzie wartość dozwoloną w modelu dekompresyjnym. W związku z tym model obliczania Suunto RGBM zawiera opcję obowiązkowego przystanku bezpieczeństwa. Czas obowiązkowego przystanku bezpieczeństwa zależy od stopnia, w jakim prędkość wynurzania zostaje przekroczona. Na wyświetlaczu pojawia się symbol STOP. Po osiągnięciu zakresu głębokości od 6m do 3m wyświetli się również napis CEILING (sufit), głębokość sufitu oraz wyznaczony czas przystanku dekompresyjnego. Należy zaczekać, aż ostrzeżenie oobowiązkowym przystanku bezpieczeństwa zniknie - napis CEILING.(rys. z materiałów Suunto)

Uwaga: zwracajmy uwagę, aby nie przekroczyć zalecanej prędkości wynurzania. W swojej praktyce instruktorskiej, miałem kilkakrotnie sytuację, że sam musiałem zatrzymać się na obowiązkowym przystanku bezpieczeństwa. Prosty przykład, kursant gubi płetwę w momencie wejścia do wody głębokiej na kilka metrów. Co było robić, musiałem po nią zejść na 6-7m, nurkowanie trwało 0,5 minuty, przy wynurzeniu zbyt duża prędkość wynurzania i komputer pokazuje obowiązkowy przystanek dekompresyjny 3’. Musiałem te trzy minuty odstać, aby komputer nie przeszedł w tryb błedu (Error). Jeżeli pominiemy obowiązkowy przystanek bezpieczeństwa nasz komputer przejdzie w tryb awaryjny. Aby tak się nie stało, musimy wrócić na głębokość większa niż wskazuje komputer pod napisem CEILING – na powrót mamy 3 minut.

komputer nurkowy - tryb awaryjny
Pominiecie obowiązkowego przystanku bezpieczeństwa powoduje przejścia komputera nurkowego w tryb błędu (Error). W trybie tym komputer pokazuje tylko głębokość i czas nurkowania. Ponowne nurkowanie jest zabronione co najmniej przez następne 24 lub 48godzin – zależy od komputera nurkowego. Jeżeli przed upływem wyznaczonego czasu, wejdziemy do wody, komputer ponownie rozpocznie odliczanie czasu przerwy. (rys. z materiałów Suunto).

Kiedy pominąć przystanek bezpieczeństwa

Co do zasady przystanek bezpieczeństwa należy wykonywać na każdym nurkowaniu, jednak są przypadki, kiedy jego pominiecie może być konieczne. Do takich przypadków możemy zaliczyć kilka sytuacji awaryjnych, w których ratujemy swoje życie lub innego człowieka:

  1. Złe lub bardzo złe samopoczucie pod wodą,
  2. Duże problemy z pływalnością,
  3. Brak powietrza pod wodą,
  4. Poważna awaria sprzętu uniemożliwiająca dalsze nurkowanie,
  5. Wynurzenie za partnerem, który wynurzył się w sposób niekontrolowany na powierzchnię i może potrzebować pomocy,
  6. Wynurzenie w sytuacji zagubienia partnera,
  7. Wynurzania z nieprzytomnym nurkiem,
  8. Wynurzania z nieoddychającym nurkiem,

Pamiętajmy, przystanek bezpieczeństwa nie jest wymagany ze względu na dekompresję, zwiększa nasz konserwatyzm i w szczególnych sytuacjach awaryjnych może być pominięty, bez żadnych konsekwencji zdrowotnych. O tym czy go pominąć każdy płetwonurek musi zadecydować sam.