Narkoza azotowa (ekstaza głębin)

mieszanki oddechowe

Azot i inne gazy obojętne nie powodują żadnych zmian metabolicznych w organizmie nurka, poza wywieraniem działania narkotycznego.

Narkozą azotowa określa się zespół objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego, spowodowanych przez oddziaływanie wysokich ciśnień cząstkowych azotu fizycznie rozpuszczonego we krwi nurka. Według dzisiejszego stanu wiedzy, narkotyczne działanie tlenu, jest identyczne jak działanie azotu. Dlatego wszystkie mieszanki, które mają w składzie tylko tlen i azot, mają taką samą narkotyczność. Jeżeli będziemy nurkować na nitroksie to narkotyczność tego gazu będzie identyczna z powietrzem. W tym względzie nic nie zyskamy. W nurkowaniach technicznych zmniejsza się narkotyczność gazu oddechowego przez dodanie helu. Hel ma ponad pięć razy mniejszą narkotyczność od azotu i tlenu. Poprawnie, zamiast narkoza azotowa powinno się mówić narkoza gazowa, ale jak na razie stara nazwa została.

Objawy narkozy azotowej (przypominające objawy upojenia alkoholowego) mogą się pojawić od głębokości 30 metrów i nasilają się w miarę wzrostu głębokości. W trakcie wynurzania objawy samoistnie ustępują. Szybkość i nasilenie objawów zależą nie tylko od potencjału narkotycznego gazów obojętnych ale również od aktualnej kondycji psycho-fizycznej osoby nurkującej. Następujące czynniki mogą powodować nasilenie objawów narkozy:

Sama narkoza nie stanowi dla nas zagrożenia, niebezpieczne są jej skutki. Niewłaściwe działanie pod wpływem narkozy azotowej może doprowadzić do wypadków nurkowych zakończonych w drastycznych przypadkach nawet śmiercią.

Objawy narkozy azotowej

Leczenie narkozy azotowej

Zmniejszenie głębokości (wynurzenie) przy zauważeniu pierwszych objawów. Po narkozie azotowej nie ma na szczęście kaca. Jeżeli ze zmniejszeniem głębokości objawy nie ustępują, należy natychmiast zakończyć nurkowanie.

Obecnie ze względów bezpieczeństwa ograniczono głębokość nurkowania na powietrzu dla nurkowania rekreacyjnego do 40m a dla nurkowania technicznego do 50m.

Prawo Martini

Prawo Martini oddaje oddziaływanie azotu na organizm, w przeliczeniu na przyjętą dawkę alkoholu.

Każde 10m poniżej głębokości 30m,
to jedna lamka Martini (1/2 szklanki)
a w przypadku polaków i rosjan, pół szklanki wódki.

narkoza azotowa

Obecnie ze względów bezpieczeństwa ograniczono głębokość nurkowania na powietrzu dla nurkowania rekreacyjnego do 40m a dla nurkowania technicznego do 50m.

Oczywiście azot to nie jedyny gaz, który decyduje o narkozie, obecnie zakłada się, że działanie tlenu jest podobne i narkotyczność obu gazów określa się na poziomie 1. Te zagadnienia może nie są tak ważne dla nurka rekreacyjnego, który nie przekracza głębokości nurkowania 40m, mają jednak duże znaczenie dla nurków technicznych. Więcej o narkotycznych własnościach gazów znajdziesz w tabelce na stronie względna narkotyczność gazów.

Warto również poruszyć sprawę prawidłowego oddychania, zbyt szybki jak i zbyt wolny oddech może doprowadzić do zwiększenia zawartości CO2 we krwi, co może powodować nasilenie się objawów narkozy, nawet na głębokości mniejszej niż 30m.

Dodatkowo koniecznie przeczytaj Deep Air - kilka uwag