Grzybień Biały (Nymphaea alba)

fauna i flora polskich jezior


Znak rozpoznawczy to białe piękne kwiaty, wystające ponad powierzchnię wody. Zwyczajowo nazywane także nenufarem lub lilią wodną. W wielu krajach gatunek z powodu zagrożenia naturalnych stanowisk objęty został ochroną prawną, w tym także chroniony jest w Polsce.

W stanie dzikim występuje w niemal całej Europie aż po Ural.

Liście z długim ogonkiem (w zależności od głębokości wody nawet do 2m), pływające po powierzchni wody. Z wierzchu liście są zielone i pokryte woskiem, od dołu mają kolor fioletowy. Unoszą się na powierzchni dzięki licznym komorom powietrznym w blaszce liściowej i ogonku oraz za sprawą śluzu wydzielanego przez włoski gęsto pokrywające spód liścia. Śluz ten chroni też liść przed wysychaniem. Liście są skórzaste, duże (do 30 cm średnicy), u nasady głęboko wycięte. Młode rośliny, przed rozwinięciem liści pływających, wykształcają delikatne, bladozielone liście o blaszce zwiniętej.

Kwiaty na długich szypułkach, białe, duże do 12 cm średnicy (największe kwiaty wśród roślin dziko występujących w Polsce). Płatki korony bardzo liczne (do 20), dłuższe od kielicha, ułożone spiralnie i stopniowo przechodzące w liczne pręciki. Kwitnie od czerwca do października. Kwiaty otwierają się tylko za dnia (minimalna temperatura konieczna do kwitnienia to 18 stopni Celsjusza) i są zapylane przez owady, choć występuje też samopylność. Po przekwitnięciu szypułka kwiatowa skręca się spiralnie wciągając kształtujący się owoc pod powierzchnię wody.

Grzybień Biały  (Nymphaea alba)

fot. Andrzej Martin Kasiński

Grzybień Biały  (Nymphaea alba)

fot. Andrzej Martin Kasiński

Grzybień Biały  (Nymphaea alba)

fot. Andrzej Martin Kasiński

Grzybień Biały  (Nymphaea alba)

fot. Andrzej Martin Kasiński

Grzybień Biały  (Nymphaea alba)

fot. Andrzej Martin Kasiński